مفوّضة البضع و مفوّضة المهر

qاشاره

qمادّه 1087 قانون مدنی: «اگر در نکاح دائم مهر ذکر نشده یا عدم مهر شرط شده باشد نکاح صحیح است و طرفین می‌توانند بعد از عقد مهر را به تراضی معیّن کنند و اگر قبل از تراضی بر مهر معیّن بین آنها نزدیکی واقع شود زوجه مستحق مهر المثل خواهد بود».

qمادّه 1088 قانون مدنی: «در مورد ماده قبل اگر یکی از زوجین قبل از تعیین مهر و قبل از نزدیکی بمیرد زن مستحق هیچ‌گونه مهری نیست».

qمادّه 1089 قانون مدنی: «ممکن است اختیار تعیین مهر بشوهر یا شخص ثالثی داده شود در این صورت شوهر یا شخص ثالث می‌تواند مهر را هر قدر بخواهد معیّن کند».

qمادّه 1090 قانون مدنی: «اگر اختیار تعیین مهر به زن داده شود زن نمی‌تواند بیشتر از مهر المثل معیّن نماید».

qنظر به ارتباط موضوعات، چهار مادّه فوق یکجا مورد تحلیل قرار می‌گیرد.

qمهر در نکاح رکن اصلی نمی‌باشد، لذا نکاح بدون ذکر مهر باطل نیست.

qبا قبول این مطلب مجموعا سه شقّ ذیل قابل تصوّر است:

qالف) مهریه در ضمن عقد قرار داده شود (مهر المسمّی) حکم این صورت در موارد قبل بیان گردید.

qب) مهریه در ضمن عقد بکلّی ذکر نشده باشد که چنین زوجه‌ای را «مفوّضة البضع» گویند. حکم این صورت در مادّه 1087 مذکور می‌باشد. در مورد «مفوّضة البضع» طرفین می‌توانند بعد از انجام عقد نکاح مهریه را با توافق یکدیگر معیّن کنند که در این صورت مهر معیّن شده مهر المسمّی خواهد بود.

qهرگاه قبل از تعیین مهر و قبل از نزدیکی جدائی به علّت فوت اتّفاق افتد زن مستحق هیچ چیز نخواهد بود؛ مدلول مادّه 1088 همین مطلب است؛ جدائی به علّت طلاق در ماده 1093 بیان گردیده است.

qج) تعیین مهر در اختیار زوج یا زوجه و یا شخص ثالث قرار داده شده باشد چنین زنی را «مفوّضه المهر» نامند.

qاگر مهر به اختیار زوج یا شخص ثالث قرار داده شده باشد او برای تعیین مهر محدودیّتی از نظر حد اقل و حد اکثر نخواهد داشت، و هر چیزی که مالیّت داشته باشد می‌تواند مهر قرار گیرد. زیرا مهر حق زوجه است و چون خودش این اختیار را به شوهر یا شخص ثالث داده است، لذا چنانچه مهر را به مقدار کمتر از مهر المثل تعیین نماید، ضرری است که زوجه خودش اقدام نموده و به آن توافق کرده است.

.....................